Omdat projectontwikkelaars nu niet bouwen waar behoefte aan is op de woningmarkt, trekt het kabinet de teugels aan. Minister Hugo de Jonge (Volkshuisvesting) wil voortaan centraal bepalen waar welk type huizen gebouwd gaan worden.
Nu het woningtekort tot een crisis is verworden, wil het Rijk de teugels terug in handen nemen, bijna als in de tijden dat er nog aan volkshuisvesting gedaan werd. Het woningtekort is vorig jaar opgelopen tot 314.700 woningen, de prijzen rijzen de pan uit, de ‘markt’ bouwt niet wat nodig is en dus krijgen gemeenten en provincies straks instructies wat waar gebouwd mag worden. Concreet is de opgave dat er 900.000 woningen bij komen tot en met 2030. Maar vraag twee is: welke huizen?
De Jonge vindt dat de landelijke overheid daarover moet gaan en komt daarom met een nieuwe wet. ,,We hebben een te groot geloof in de markt gesteld. Maar er is te weinig gebouwd, en er is te weinig betaalbaar gebouwd. We willen de regie hernemen.”
Ten minste twee derde van de nieuwbouwwoningen moet straks ‘betaalbaar’ zijn: 40 procent van de nieuwbouw moet in het middensegment vallen, een ‘betaalbare’ koopwoning gaat weg voor maximaal 355.000 euro. Daarnaast moet in gemeenten die te weinig sociale huurwoningen in voorraad hebben, straks 30 procent van de nieuwbouw sociale huurhuizen betreffen.
De nieuwe wet moet er straks voor gaan zorgen dat wonen in de stad bijvoorbeeld niet onbetaalbaar is. Of dat er juist alleen ‘slechte’ wijken zijn; gemeenten moeten meer doen om gemêleerd te worden. De Jonge wijst erop dat maar 40 van de 340 gemeenten nu voldoende sociale woningbouw hebben: ,,Is dat wel eerlijk?”
De Jonge trekt de teugels flink aan. Als een gemeente ‘achterblijft’ in de doelen, kan de provincie gemeenten ‘verplichten’ de plannen aan te passen. Gebeurt dat dan nog niet, dan kan het Rijk de bouwplannen zelf veranderen. Overrulen dus. Stel bijvoorbeeld dat een gemeente niet wil bouwen in een naburig weiland, net buiten de dorpskern. Of dat de provincie dat niet wil. De minister kan dan in zo’n geval toch zeggen: we gaan het toch toestaan. Dat wordt allemaal juridisch bindend, ofwel: de landelijke overheid bepaalt. De Jonge: ,,Ik hoop dat stok niet nodig is, hij is voor achter de deur.”
Tekort
Totdat het aantal woningen flink is opgeschroefd, helpt de wet niet direct tegen de tekorten, erkent De Jonge tegelijk. Die is niet ‘dé toverformule’ om de woningnood op te lossen, zegt hij letterlijk. De stikstofproblematiek staat bovendien bouwprojecten in de weg: daar verandert deze wet niks aan.
En ook bij de verdeling van de schaarse woningen die er wel zijn, is de wet geen oplossing. Asielzoekers die een verblijfsvergunning hebben gekregen hebben bijvoorbeeld momenteel wettelijk recht op 8 tot 12 procent van de beschikbare huurwoningen. Die tijdelijke voorrang blijft gehandhaafd. Daarnaast worden in de nieuwe wet ook mensen met ‘urgentie’ aangewezen, denk aan stoppende sekswerkers, of dreigend dakloze gezinnen. De tekorten op die vlakken worden niet 1-2-3 opgelost.
Papieren werkelijkheid
Eerst zijn vooral méér woningen nodig, erkent De Jonge. En de weg die de wet moet afleggen is nog lang: de Tweede en Eerste Kamer moeten zich er nog over buigen. De Jonge houdt er rekening mee dat invoering niet voor 1 januari 2024, misschien zelfs een jaar later, een feit wordt.
En dan nog: stel dat de economie in een recessie stort en huizenbouw sowieso niet rendabel is voor corporaties of bouwers, dan kan natuurlijk niets worden afgedwongen. ,,Dat los je met deze wet niet op. Maar er zijn woningen nodig, het gaat er alleen om dat we gaan bijsturen op het type woningen.”
Bron
-
Dit bericht verscheen ook op: www.ad.nl