Thuis herstellen van corona met een zuurstofapparaat

Veel covidpatiënten die bij eerdere golven in het ziekenhuis moesten blijven, mogen nu thuis herstellen met behulp van een zuurstofapparaat. Fijn voor de ziekenhuizen, waar bedden schaars zijn, maar ook voor de patiënt: ‘Je eigen omgeving is als een extra medicijn.’

Na een paar benauwde dagen in het ziekenhuis wist Clementia Postma (65) wat ze wilde: thuis verder herstellen van corona. Daarvoor had ze nog wel een tijdje extra zuurstof nodig.

Dat kon het Isala-ziekenhuis voor haar regelen. Toen ze eind november terugkeerde naar haar woning in Zwolle, had het bedrijf Air Liquide Healthcare daar al een complete zuurstofuitrusting afgeleverd. Een zogeheten stationaire zuurstofconcentrator (SOC) stond er voor haar klaar: een elektrisch apparaat, niet veel groter dan een rolkoffer, dat zuurstof uit de omgeving filtert. Ernaast een grote ‘ouderwetse’ zuurstoffles van 10 liter, als achtervang, mocht de elektriciteit van haar SOC onverhoopt uitvallen.

De extra zuurstoffles heeft Postma niet nodig gehad. Al snel voelde ze de twee slangetjes in haar beide neusgaten – die verbonden waren met de lange slang met de lucht uit de concentrator – nauwelijks meer. Het wende verrassend snel, zegt Postma. ‘Je eigen omgeving is als een extra medicijn, dat je herstel bespoedigt.’

Zo’n 2.200 coronapatiënten herstellen nu thuis met zulke zuurstofapparaten. Veel ziekenhuizen als Isala begeleiden zo op afstand herstellende coronapatiënten, in samenwerking met de huisartsen. Niet alleen voor patiënten als Postma, ook voor de zorg is dit een uitkomst. Want zo komen er broodnodige ziekenhuisbedden vrij voor patiënten die zo’n plek harder nodig hebben.

Met de snelle verspreiding van de omikronvariant wil het ministerie van Volksgezondheid voldoende van zulke apparatuur achter de hand hebben. Mochten de ziekenhuizen in een mogelijke volgende coronagolf weer overlopen, dan kunnen deze zuurstofconcentratoren de druk op de ziekenhuizen indien nodig verlichten. Daarom heeft vertrekkend minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) net voor de Kerst met flinke spoed 1.300 extra zuurstofconcentratoren besteld. Vanaf deze week zijn ze beschikbaar en inzetbaar.

Haast

Een supersimpele manier om de ziekenhuizen wat leger te krijgen’, zegt huisarts Bart Meijman. Dat het ministerie die apparaten nu met zulke haast bijbestelt, wijst er volgens hem op dat er ‘onvoldoende vooruit is gedacht’. Hierop wil het ministerie niet reageren.

‘Gezien onze goede ervaringen met zuurstof thuis kunnen we deze aanschaf alleen maar aanmoedigen’, zegt een woordvoerder van het Isala. De afgelopen anderhalf jaar heeft het ziekenhuis 147 coronapatiënten met zulke zorg op afstand begeleid, in samenwerking met de huisartsen.

Onder wie Clementia Postma. De gevaccineerde bassisschoollerares denkt zelf dat ze op school besmet is met het coronavirus. Al snel werd ze zo benauwd dat de huisarts poolshoogte kwam nemen. Het zuurstofgehalte in haar bloed bleek veel te laag. Daarom reed een ambulance haar op 27 november met spoed naar het Isala ziekenhuis in Zwolle.

Met antibiotica en extra zuurstof knapte ze daar in een paar dagen al flink op van de dubbele longontsteking die het coronavirus had veroorzaakt. Zo snel mogelijk wilde Postma weer naar huis, vooral ook om bij haar echtgenoot te zijn. Die lag thuis in bed met corona. Bij hem had het virus uitgepakt als een extreem zware griep. Hun kinderen konden hem fysiek niet verzorgen, omdat hun vader nog besmettelijk was.

Daarom vroeg Postma of zij in aanmerking kwam voor zuurstofverstrekking thuis, waarover ze had gelezen. ‘Ik dacht: dat is misschien iets voor mij.’

Speciale app

Ziekenhuizen bekijken of een patiënt geschikt is voor zulk vervroegd ontslag. Of diens situatie stabiel is en of er thuis iemand is, bijvoorbeeld een partner, die voor hen kan zorgen. De patiënt moet bovendien in staat zijn meerdere keren per dag gegevens in te voeren in een speciale app.

Van de longarts van het ziekenhuis mocht Postma 30 november naar huis. In de app vulde ze twee keer per dag onder meer het gemeten zuurstofgehalte in haar bloed en haar temperatuur in. En hoe kortademig ze was, op een schaal van 1 tot 10. Drie keer per week belde een longverpleegkundige van het ziekenhuis met de vraag hoe ze zich voelde.

‘Je kunt meteen aangeven als het niet goed gaat, dat geeft een heel veilig gevoel’, zegt Postma. Toen het ziekenhuis ongerust was over haar bloeddruk, belde de verpleegkundige met haar huisarts. ‘Die afgestemde zorg van ziekenhuis en huisarts vind ik fantastisch.’

‘Wij horen van patiënten dat ze het fijn vinden dat ze thuis kunnen herstellen, terwijl wij ze toch vanaf een afstand in de gaten houden’, zegt een woordvoerder van het Isala. ‘Door mensen thuis te laten herstellen als dat kan, benutten we bovendien de schaarse ziekenhuiscapaciteit optimaal.’

Samenwerking

Voorwaarde is een goede samenwerking. Tussen de verpleegafdelingen, de medisch specialisten en de verpleegkundigen van het monitoringscentrum. En met de huisartsen en de zuurstofleverancier.

De huisartsen zijn tevreden over deze samenwerking, zegt de Drentse huisarts Bert van Bremen. Sinds begin 2021 letten de Drentse en Zwolse huisartsen met dit monitoringssysteem ook op coronapatiënten die anders naar het ziekenhuis waren gestuurd, maar thuis kunnen uitzieken met deze vinger aan de pols. Van de zestig patiënten die ze zo in de gaten hielden, zijn er uiteindelijk slechts zes in het ziekenhuis beland, vertelt Van Bremen.

Na tien dagen zuurstof thuis ging het alweer een stuk beter met Postma. Toen het zuurstofgehalte in haar bloed omhoog ging, zei de verpleegkundige van het ziekenhuis: probeer het eens een dag zonder de apparatuur.

In overleg met de verpleegkundige draaide Postma de hoeveelheid doorgegeven zuurstof van haar concentrator steeds verder naar beneden. Daarna gebruikte ze het apparaat alleen nog ’s nachts. Tot het mooie moment kwam dat ze het helemaal zonder ging proberen. De verpleegkundige keek een paar dagen mee of dat goed ging.

En zo kon Postma het na twee weken definitief stellen zonder de extra zuurstof. Net voor de Kerst voelde ze zich zo goed dat ze dacht: ‘Ik kan wel een soepje maken voor het kerstdiner.’ Daarop heeft het zuurstofbedrijf de apparatuur weer opgehaald.

Voorlopig is Postma nog niet helemaal de oude. Maar zuurstof thuis, dat wil ze iedereen die in zo’n penibele situatie terechtkomt aanraden. ‘Het was fijn om bij mijn man te zijn, gelukkig hebben we het er beiden levend van afgebracht. Ze hebben ons fantastisch verzorgd, in en buiten het ziekenhuis.’