Staat start rechtszaak tegen bedrijf Van Lienden om mondkapjesdeal

Wat Helder hoopt te bereiken met de rechtszaak, is nog niet duidelijk: de inhoud van de dagvaarding maakt ze in de brief niet bekend. Mogelijk wil ze de mondkapjesdeal ongedaan laten maken of het aankoopbedrag met terugwerkende kracht verlagen. Een andere optie is dat ze het bedrijf van Van Lienden wil dwingen meer informatie te delen.

Afgelopen december zei de minister in een Kamerdebat over de mondkapjeskwestie dat de landsadvocaat had geadviseerd ‘om eerst de lopende procedures en onderzoeken af te wachten, om onze kans te vergroten het geld terug te halen’. Sindsdien publiceerden Deloitte en Ebben Partners onderzoeksrapporten over de kwestie. In de donderdagavond verzonden Kamerbrief schrijft Helder dat de landsadvocaat op basis daarvan heeft geadviseerd het bedrijf Relief Goods Alliance B.V. voor de rechter te dagen.

‘Om niet’

Van Lienden en zijn compagnons deden het tijdens de coronacrisis publiekelijk voorkomen dat ze ‘om niet’ mondkapjes regelden voor de zorg via hun stichting Hulptroepen Alliantie. In werkelijkheid sloten ze echter een lucratieve deal met de overheid op naam van Relief Goods Alliance B.V., een commerciële bv, waardoor ze circa 21,5 miljoen euro netto verdienden. Een belangrijke vraag in een rechtszaak hierover is in hoeverre dit voor het ministerie van Volksgezondheid duidelijk was of had moeten zijn.

In een andere rechtszaak poogt het nieuwe bestuur van de liefdadigheidsorganisatie Hulptroepen Alliantie deze 21,5 miljoen euro van de mondkapjesdeals terug te vorderen bij de oud-bestuurders Sywert van Lienden, Bernd Damme en Camille van Gestel. De rechter dwong Van Lienden en Damme als onderdeel van deze zaak in juni op te stappen als bestuursleden van de stichting. Van Gestel was zelf al opgestapt.

De zaak staat ook los van een onderzoek van het Openbaar Ministerie, over de vraag of Van Lienden en zijn zakenpartners strafrechtelijk vervolgd kunnen worden. Als onderdeel van dat onderzoek heeft het OM een bijeenkomst van Sywert van Lienden met journalisten afgeluisterd tijdens het strafrechtelijk onderzoek naar zijn mondkapjesdeal. Dat bevestigde Han Jahae, advocaat van Van Liendens zakenpartner Bernd Damme, vrijdag aan de Volkskrant, na berichtgeving van het FD.

Het zou gaan om een gesprek dat in maart vorig jaar plaatsvond tussen drie medewerkers van De Correspondent, onder wie hoofdredacteur Rob Wijnberg, en Van Lienden, Bernd Damme en Van Gestel. Dammes advocaat Jahae zegt een verslag van 181 pagina’s van het gesprek te hebben gekregen van het OM.

De advocaat noemt het afluisteren van journalisten ‘iets dat alleen in extreme situaties mag of kan’ en verbaast zich erover. ‘Als je nou zou afspreken met een staatsgevaarlijk iemand’ zou hij er nog begrip voor hebben, zegt hij. Mocht het OM overgaan tot vervolging, dan zal hij nagaan of bij het afluisteren van het gesprek ‘de formele weg is bewandeld, via alle benodigde toestemmingen’. Het Openbaar Ministerie zoekt uit wat er is gebeurd en komt volgende week met een reactie, meldt een woordvoerder.

Met medewerking van Frank Hendrickx.