WAGENINGEN/UTRECHT Een lage of geen btw op groente en fruit, een suikertaks of het verbieden van fastfoodrestaurants in de buurt van scholen. Het zijn slechts enkele maatregelen waarmee de overheid het voor haar burgers makkelijker kan maken om gezonde voedselkeuzes te maken. Maar de Nederlandse overheid wil dit niet, laat het liever over aan de voedingsmiddelenindustrie. Onderzoekers van de Universiteiten van Wageningen en Utrecht roepen de Nederlandse overheid nu op in actie te komen. ‘Verbied bijvoorbeeld alle vormen van reclame gericht op kinderen onder de 18 jaar voor producten die buiten de Schijf van Vijf vallen.’
Sanne Djojosoeparto en dr. Carlijn Kamphuis (Universiteit Utrecht) en dr. Maartje Poelman (Wageningen University and Research) bogen zich over het rijksoverheidsbeleid met betrekking tot de voedselomgeving. Beleid van de rijksoverheid is volgens de onderzoekers namelijk een belangrijk instrument in de strijd tegen bijvoorbeeld overgewicht. En dat is hard nodig, aangezien het aantal mensen met obesitas in de afgelopen decennia sterk stegen. Waar in 1990 nog slechts 6 procent van de Nederlanders obesitas had, was dit percentage in 2018 bijna 15 procent. Deze mensen lopen een grotere kans op chronische ziekten zoals hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en een ernstiger ziekteverloop van COVID-19. ‘Het invoeren van een suikertaks is bijvoorbeeld bewezen effectief en relatief eenvoudig in te voeren zoals diverse landen, waaronder het Verenigd Koninkrijk, al hebben laten zien’, vertelt Maartje Poelman. ‘Toch schuift de Nederlandse regering dit steeds voor zich uit.’
Zwak tot matig
De onderzoekers lieten 28 onafhankelijke Nederlandse experts van universiteiten, gemeenten, gezondheids- en maatschappelijke organisaties een beoordeling maken van 22 punten die refereren naar de ideale richting van overheidsbeleid voor het creëren van een gezonde voedselomgeving. Voor 41% van de genoemde 22 punten bleek er geen of zeer beperkt beleid te zijn gemaakt en 50% van de beleidsmaatregelen werd beoordeeld als zwak. Er wordt bijvoorbeeld weinig gedaan om gezonde voedingsmiddelen goedkoper te maken of om reclames voor ongezond eten gericht op kinderen te beperken. Ook is er geen wetgeving die bijvoorbeeld fastfoodrestaurants verbiedt in de buurt van scholen. Alleen beleid om binnen publieke en private sectoren trainingen en ondersteuning te bieden voor het aanbieden van gezonde voedingsmiddelen reikte in de expertbeoordeling tot het niveau ‘matig’.
Volgens de experts scoorde Nederland acceptabel op financiering van onderzoek naar voeding gerelateerde ziektes en het bestaan van voedingsrichtlijnen. ‘Maar verder liet het onderzoek zien dat de overheid te weinig doet om de commerciële invloeden op beleid te beperken.’ De experts concluderen tevens dat er ‘te weinig prioriteiten worden gesteld om sociaaleconomische gezondheidsverschillen tussen groepen mensen te verkleinen’.
Ongezonde reclame verbieden
Het onderzoek laat zien dat de rijksoverheid ambitieuzere maatregelen moet treffen om de gezonde keuze de gemakkelijke keuze voor consumenten te laten zijn. Zo zou het budget voor preventie in de rijksbegroting vergroot moeten worden. Ook zouden alle vormen van kindermarketing tot 18 jaar verboden moeten worden voor producten die buiten de Schijf van Vijf vallen. Daarnaast kunnen de prijzen voor ongezonde voedingsmiddelen zoals suikerhoudende dranken omhoog via een BTW-verhoging of accijnsheffing; de prijs van groenten en fruit zou juist omlaag moeten.
Bron
-
Dit bericht verscheen ook op: www.ikeetgezond.nl