Het aantal dodelijke verkeersslachtoffers op de fiets is nog nooit zo hoog geweest. Vooral onder 75-plussers steeg het aantal fietsdoden in 2022 fors.
In totaal kwamen vorig jaar 291 fietsers om het leven in het verkeer, 84 meer dan een jaar eerder en het hoogste aantal sinds het begin van de telling in 1996, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). In de voorgaande twee decennia schommelde het jaarlijks aantal dodelijke verkeersslachtoffers op de fiets rond de 200. Ook het totaal aantal dodelijke verkeersslachtoffers steeg aanzienlijk, met een kwart, naar 737.
75-plussers zijn sterk oververtegenwoordigd in de gestegen groep fietsdoden. 150 van hen kwamen vorig jaar om het leven bij een fietsongeluk, tegenover 94 het jaar daarvoor, een stijging van 60 procent. Het aantal fietsdoden binnen andere leeftijdsgroepen nam met een kwart toe. Ook die stijging is dus substantieel, maar wel flink lager dan onder ouderen.
CBS-onderzoeker Ruben van Gaalen vermoedt dat de forse stijging van het aantal verkeersdoden op de fiets een gevolg is van de opkomst van elektrische fietsen. ‘Op basis van onze informatie kunnen we geen onderscheid maken tussen slachtoffers op e-bikes en gewone fietsen. Binnen de groep waarvan we wel weten dat ze op e-bikes fietsen, zien we een stijging van het aantal doden, en vooral in de oudere leeftijdsgroep waar veel mensen op e-bikes rijden.’ Die stijging is volgens Van Galen niet alleen een gevolg van het feit dat er door vergrijzing nu eenmaal meer ouderen zijn.
Esther van Garderen, directeur van de Fietsersbond, vindt de cijfers ‘schokkend’. ‘Dit is echt onacceptabel, sinds 2020 ligt het aantal doden op de fiets al hoger dan in de auto, en nu dit.’ Dat de stijging van het aantal doden een gevolg is van de opkomst van elektrische fietsen, gaat er bij haar niet in.
Ze verwijst naar een overzichtsstudie van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV), die geen eenduidig bewijs vond voor de stelling dat e-bikes per gereden kilometer gevaarlijker zijn. Wel belanden ouderen per gereden kilometer vaker op de spoedeisende hulp.
Het SWOV verwijst wel naar Nederlands onderzoek waaruit blijkt dat slachtoffers van een ongeval met een elektrische fiets ernstiger letsel oplopen. Andere Europese onderzoeken bevestigen dat beeld echter niet.
Van Garderen denkt daarom dat er iets anders speelt bij de stijging van het aantal fietsdoden. Volgens haar heeft het ‘deels met vergrijzing te maken, en deels met het feit dat ouderen langer gezond blijven omdat ze fietsen, en meer kilometers maken’. ‘Fietsen houdt ouderen gezond en vitaal, maar dit is een triest neveneffect.’ Ze pleit er daarom voor dat kopers van een e-bike daar een fietsles bij krijgen.
Uit de cijfers van het CBS blijkt dat 58 procent van de doden op de fiets in aanrijding kwam met een motorvoertuig. Een kwart van de fietsdoden verongelukte zonder botsing. Volgens Van Garderen is meer aandacht voor verkeersveiligheid onontbeerlijk. ‘Onlangs bleek dat de maatschappelijke schade door verkeersonveiligheid 27 miljard euro bedraagt, maar minister Harbers trekt maar 50 miljoen uit voor de veiligheid van fietsers.’
Meer geld zou volgens Van Garderen het beste kunnen gaan naar handhaving van verkeersregels, verbreding van fietspaden, en zogeheten ‘vergevingsgezinde infrastructuur’. ‘Bij een val is een rechte stoeprand veel gevaarlijker dan een schuine.’ Ook is ze blij dat in steeds meer gemeenten een snelheidslimiet van 30 kilometer per uur de norm is. ‘Minder snelheid betekent minder impact.’
Ook stijging verkeersdoden in auto
De sterke stijging van het aantal verkeersdoden is ook te zien onder inzittenden van een personenauto. 225 van hen kwamen in 2022 om het leven door een ongeluk, 50 meer dan in 2021. Verkeersslachtoffers van 50 jaar of ouder overlijden relatief vaak als gevolg van een fietsongeval, terwijl slachtoffers jonger dan 50 jaar naar verhouding vaker omkomen bij een auto-ongeluk. Het aantal 75-plussers dat omkwam bij een auto-ongeluk steeg in 2022 echter ook sterk, met 60 procent naar 48. Het aantal dodelijke slachtoffers van een auto-ongeluk in de leeftijdscategorie 25 tot 50 daalde juist.
Bron
-
Dit bericht verscheen ook op: www.volkskrant.nl